Türkiye, hem Avrupa hem Asya pazarlarıyla güçlü bağlantılara sahip stratejik bir ticaret merkezi konumunda. Gerek ithalat gerek ihracat yapan firmalar için gümrük vergisi oranları, maliyet hesaplamalarında ve fiyatlandırmada kritik rol oynar.
2025 yılı itibarıyla Türkiye’deki güncel vergi uygulamaları, ürün gruplarına göre vergi oranları ve dış ticaret işlemlerinde dikkat edilmesi gereken detayları bu yazıda senin için derledik.
Türkiye’de Gümrük Vergisi Nedir?
Gümrük vergisi, Türkiye’ye ithal edilen mallar üzerinden alınan temel bir vergidir. Ürünün menşe ülkesine, GTIP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) koduna ve ürünün cinsine göre değişkenlik gösterir.
Türkiye'de Uygulanan Temel Vergi Türleri:
Gümrük Vergisi (GV): %0 ila %50 arasında değişebilir
Katma Değer Vergisi (KDV): %1, %10 ve %20 oranlarında uygulanır
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): Tütün, alkol, otomobil gibi ürünlerde
Damping Vergisi: Belirli ülkelerden ithal edilen ürünlerde ek koruma vergisi
2025 Yılı İtibarıyla Sektörel Gümrük Vergisi Oranları
Ürün Grubu Ortalama Gümrük Vergisi Oranı
Tekstil Ürünleri %10 – %25
Elektronik Cihazlar %0 – %10
Otomobil ve Parçaları %10 – %40 + ÖTV
Gıda Ürünleri %20 – %45
Mobilya %10 – %20
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden gelen ürünlerde genellikle gümrük vergisi uygulanmaz, çünkü Türkiye AB ile Gümrük Birliği içerisindedir. Ancak bu muafiyet, sanayi ürünleri için geçerlidir; tarım ve bazı özel ürünlerde vergi alınabilir.
Türkiye’den İhracat: Vergi Var mı?
Türkiye’den ihracatta doğrudan bir vergi alınmaz. Ancak ihracatçı firmaların:
İhracat beyannamesi,
Menşe şahadetnamesi,
ATR / EUR.1 belgeleri gibi belgeleri eksiksiz düzenlemesi gerekir.
İhracat işlemleri KDV’den muaftır ve bazı ihracat kalemleri için devlet destekleri de mevcuttur (örneğin: KDV iadesi, navlun desteği vb.).
Türkiye’de Gümrük İşlemlerinde Gerekli Belgeler
Ticari fatura
Paketleme listesi
GTIP koduna göre ürün sınıflandırması
Menşe şahadetnamesi
ATR, EUR.1 veya fatura beyanı (AB ve STA ülkeleri için)
İthalat lisansı (bazı ürünler için)
Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) ve Vergi Muafiyetleri
Türkiye’nin birçok ülkeyle STA’sı bulunmaktadır. Bu ülkelerle yapılan ticarette belirli ürünlerde gümrük vergisi muafiyeti veya indirimli oranlar uygulanabilir.
STA Yapılan Başlıca Ülkeler:
Güney Kore
İngiltere
EFTA ülkeleri
Singapur
Malezya
Kosova, Gürcistan, Mısır vb.
Bu avantajlardan yararlanabilmek için doğru menşe belgesi sunulması şarttır.
Dış Ticaret İçin Stratejik İpuçları
Ürün GTIP kodunu doğru belirleyin, çünkü vergi oranları bu koda göre hesaplanır
AB dışı ülkelerden ithalatta damping veya ek vergi riskini kontrol edin
Ticaret yaptığınız ülkenin STA kapsamında olup olmadığını mutlaka araştırın
İhracatta devlet desteklerinden ve KDV iadesinden yararlanmayı unutmayın
Dijital Gümrük sistemi (TAREKS, BİLGE vb.) üzerinden işlemleri elektronik olarak yönetin
Sonuç
2025 yılında Türkiye’de ithalat ve ihracat yapmak, doğru planlama ve mevzuata uygunluk ile oldukça avantajlı hale gelebilir. Gümrük vergisi oranlarını iyi bilmek, rekabetçi fiyatlandırma ve kârlılık açısından kritik önemdedir. Uluslararası ticaret yapan her işletme için bu bilgiler, sağlam bir strateji oluşturmanın temelidir.